Phải nói nhà văn Thạch Lam là một người kể chuyện tài ba. Cách kể chuyện của ông luôn nhẹ nhàng, tinh tế nhưng lại có giọng điệu rất tinh tế. Dựa trên kinh nghiệm sống và sự giàu có phong phú của mình, Thạch Lam thường chỉ viết những gì mình nghe thấy, nhìn thấy và cảm nhận, luôn coi trọng sự chính trực trong văn học của mình.
“Không có một sáng tác nào của Thạch Lam mà không có rất nhiều Thạch Lam trong đó.” (Thế Lữ)
Nội dung chính
1. Tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Thạch Lam
Thạch Lam (1910-1942) tên khai sinh là Nguyễn Tường Bình, sau đổi tên là Nguyễn Tường Lân. Ông sinh ra ở Hội An, tỉnh Quảng Nam. Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống văn học. Từ nhỏ ông theo mẹ và chị về sống ở huyện Khâm Giang, tỉnh Hải Dương.
Có lẽ do từ nhỏ đã tiếp xúc với người dân địa phương và những người bình dân, có cảm giác quen thuộc với họ nên anh hiểu được tâm tư của họ và chấp nhận sâu sắc. Một hình ảnh của một người làm việc chăm chỉ. Tác giả Thạch Lam khắc họa sống động cuộc sống nghèo khó. Những tác phẩm ông để lại trong Kho tàng Văn học Quốc gia từ rất sớm tuy không nhiều nhưng đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Một số tác phẩm của Thạch Lam:
- Gió lạnh đầu mùa (tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Đời nay, 1937)
- Nắng trong vườn (tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Đời nay, 1938)
- Ngày mới (truyện dài, Nhà xuất bản Đời nay, 1939)
- Theo giòng (bình luận văn học, Nhà xuất bản Đời nay, 1941)
- Sợi tóc (tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Đời nay, 1942)
- “Một thứ quà của lúa non: Cốm” (Hà Nội băm sáu phố phường, Nhà xuất bản đời nay, 1943)
- Hà Nội băm sáu phố phường (Tùy bút, Nhà xuất bản Đời nay, 1943)
- Hai truyện viết cho thiếu nhi: Quyển sách (1940), Hạt ngọc (1940)
2. Phong cách văn chương của Thạch Lam
Thạch Lam từng bày tỏ: “Đối với tôi, văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc dự thoát li hay sự quên. Trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi cái thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người trong sạch và phong phú hơn.”
Tác phẩm của Thạch Lam đề cao sự trung thực, tố cáo sự giả dối và thường ăn sâu vào tâm trí con người, dùng con người để thể hiện mưu đồ. Văn học có nguồn gốc từ đời sống tinh thần và vật chất của con người.
Vì vậy, Thạch Lam cho rằng chủ thể của văn học là cuộc sống của nhà văn thông qua những quan sát, phán đoán và rung động của mình.
Còn nhiều điều để nhà văn tìm tòi, khám phá về cuộc sống con người. Mỗi nơi, mỗi vật thể, mỗi hiện tượng đều có một vẻ đẹp tiềm ẩn ở những nơi không ngờ tới. Và “Công việc của nhà văn là khám phá vẻ đẹp ở những nơi không ai mong đợi, khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn trong sự vật và mang đến cho người khác những bài học để người khác chiêm ngưỡng và thưởng thức”. ý tưởng). Đây là ý tưởng của một nhà văn có tâm hồn nhạy cảm, luôn say mê cái đẹp đã phát hiện và khơi gợi biết bao cái đẹp làm lay động, thôi thúc người đọc.
Con người vừa là điểm xuất phát, vừa là mục tiêu của văn học. Vậy những người quan trọng nhất là ai? Đối với Thạch Lam, đó là một hoạt động nội bộ. Ông có biệt tài khám phá, phân tích sâu sắc tâm lý nội tâm nhân vật. Những câu chuyện của anh ấy thường không có cốt truyện, mà là những suy nghĩ và tính cách của các nhân vật của anh ấy tiết lộ ý nghĩa.
“Mỗi truyện ngắn của Thạch Lam như một bài thơ trữ tình, giọng điệu điềm đạm nhưng chứa đựng biết bao tình cảm mến yêu chân thành và sự nhạy cảm của tác giả trước những biến thái của cảnh vật và lòng người. Văn Thạch Lam trong sáng, giản dị mà thâm trầm, sâu sắc”
Ông thường chạnh lòng trước cuộc sống vô danh vô nghĩa trong xã hội cũ, cuộc sống nghèo khổ không có cơm ăn, áo mặc, không chỗ ở… Chính vì vậy, người ta gọi Thạch Lam là nhà văn của những người nghèo khổ, bất hạnh. cho những ước mơ, khát khao của con người đạt được điều tốt đẹp, dù mong manh hay nhỏ bé đến đâu và ông say mê nâng đỡ những vẻ đẹp quý giá của con người. Người ta gọi Thạch Lam là nhà văn của tầng lớp bình dân nghèo khổ, bất hạnh cũng là vì lí do đó.
Mượn lời kết của Sách Văn học Việt Nam (Trần Đăng Suyền – Lê Quang Hưng) để đánh giá về Thạch Lam như sau: Con người và văn chương Thạch Lam dễ khiến người ta yêu, người ta mến.
Tuy cuộc đời ngắn ngủi, chỉ xuất hiện trên văn đàn bảy, tám năm và để lại ít tác phẩm, nhưng Thạch Lam là một gương mặt độc đáo khó quên trong lịch sử văn học. Bản dân tộc. Trong sáng, không khoa trương, trữ tình, một số tác phẩm của Thạch Lam cũng rất hiện thực. Dường như càng lùi xa thời gian, người ta càng trân trọng Thạch Lam, càng trân trọng những gì nhà văn này để lại trong đời. Bước vào thế giới nghệ thuật của Thạch Lam, ta có cảm giác như đang ở trong một khu vườn rợp bóng mát với ánh nắng dịu nhẹ và thoang thoảng hương hoa lan.
Tác phẩm của Thạch Lam là nơi lưu giữ một mảnh đẹp, một mảnh tâm hồn của một dân tộc, điều mà chúng ta càng muốn gìn giữ hơn nữa trong nền kinh tế toàn cầu và nền kinh tế thị trường. Giúp tĩnh tâm và thanh lọc tâm hồn trong cuộc sống ồn ào và bận rộn. Phải chăng đây là lý do sâu xa khiến tác phẩm của người nghệ sĩ này tiếp tục trường tồn, tiếp tục đồng hành cùng các thế hệ mai sau khi họ hướng tới tương lai?